x Doanh nghiệp bạn hoạt động trong logistics cần cập nhật thực trạng và các công nghệ ứng dụng?
x Bạn muốn biết cơ hội nào cho quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực logistics thời công nghệ 4.0?
x Bạn quan tâm và muốn biết về các giải pháp lâu dài trong quá trình chuyển đổi số toàn cầu ngành logistics?
Cùng Proship.vn tìm hiểu chi tiết quá trình chuyển đổi số logistics hiện nay diễn biến ra sao. Bên cạnh cơ hội cho các doanh nghiệp thì có hay không các giải pháp cần áp dụng để đẩy mạnh, phát triển ngành logistics tại Việt Nam hơn nữa trong tương lai hay không. Đồng thời, Proship cũng liệt kê các ứng dụng công nghệ logistics tiên tiến trong quá trình chuyển đổi cho các doanh nghiệp nắm rõ.
Chuyển đổi số Logistics: Định nghĩa và các công nghệ ứng dụng
Nội dung sau sẽ bàn về định nghĩa và các công nghệ ứng dụng trong chuyển đổi số logistics:
Chuyển đổi số logistics là gì?
Chuyển đổi số logistics là quá trình ứng dụng các công nghệ, kỹ thuật số vào các hoạt động trong chuỗi cung ứng, cải tiến toàn bộ tư duy, tầm nhìn, giá trị, cách vận hành trong một doanh nghiệp Logistics.
Bằng cách sử dụng các công nghệ như AI, IoT, Big data,…vào việc thu mua, dự trữ, vận tải, phân phối, kho bãi, xử lý đơn hàng, thanh toán, chăm sóc khách hàng,…nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm chi phí, cải thiện trải nghiệm khách hàng.
Công nghệ ứng dụng trong chuyển đổi số logistics
Một số nhóm công nghệ được ứng dụng phổ biến như:
- Phân tích dự đoán (Predictive Analytics) và Dữ liệu lớn (Big Data);
- Điện toán đám mây (Cloud Computing);
- Internet vạn vật (IoT);
- Trí tuệ nhân tạo (AI);
- Vận đơn hàng không điện tử (e-AWB);
- Chuỗi khối (blockchain).
Thực trạng chuyển đổi số Logistics hiện nay
Cùng Proship tiếp tục tìm hiểu và cập nhật thực trạng chuyển đổi số logistics trên thế giới và tại Việt Nam hiện nay:
Thực trạng chuyển đổi số logistics trên thế giới
Dự kiến chi tiêu cho công cuộc chuyển đổi số trong thị trường logistics toàn cầu đạt mức 94.972,3 triệu USD vào năm 2026, với tốc độ tăng trưởng ước tính là 15,2% trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến 2026. Năm 2021, ước tính chi tiêu cho chuyển đổi số trong lĩnh vực logistics tại Hoa Kỳ là 14 tỷ USD, chiếm 28,98% thị phần toàn cầu.
Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, dự kiến đạt mức chi tiêu cho chuyển đổi số trong lĩnh vực logistics là 13,7 tỷ USD vào năm 2026, với tốc độ tăng trưởng hàng năm ước tính là 10%. Nhật Bản và Canada cũng được dự báo sẽ có tăng trưởng ở mức 7,7% và 8,5% tương ứng.
Tại châu Âu, Đức dự kiến sẽ có tốc độ tăng trưởng hàng năm xấp xỉ 7,8%, trong khi thị trường logistics của châu Âu còn lại, dự báo đạt mức 15,1 tỷ USD vào năm 2027. Tại châu Á – Thái Bình Dương, thị trường logistics dự kiến đạt 2,5 tỷ USD năm 2026 với sự dẫn đầu của nước Úc, Ấn Độ và Hàn Quốc.
Thực trạng chuyển đổi số logistics tại Việt Nam
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (Vietnam Logistics Business Association – VLA), tốc độ phát triển của ngành Logistics tại Việt Nam những năm gần đây đã đạt tỷ suất tăng trưởng ấn tượng, với tốc độ phát triển khoảng 14% – 16% trong những năm gần đây. Quy mô của ngành đạt khoảng 40 – 42 tỷ USD mỗi năm.
Thị trường logistics tại Việt Nam hiện đang có sự tham gia của hơn 3.000 doanh nghiệp, với sự phân bổ vốn và quy mô khác nhau. Trong số này, 89% là các doanh nghiệp Việt Nam có quy mô vừa và nhỏ, với số vốn dưới 10 tỷ đồng. Khoảng 5% có vốn từ 10 đến 20 tỷ đồng, 10% là các doanh nghiệp liên doanh và chỉ 1% là doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài (khoảng 30 doanh nghiệp) chuyên cung cấp dịch vụ logistics xuyên quốc gia. Các thương hiệu lớn phải kể đến như DHL, FedEx, Maersk Logistics, APL Logistics, CJ Logistics,…
Song chỉ có một nhóm nhỏ các công ty lớn có thể đáp ứng các yêu cầu và điều kiện của quá trình chuyển đổi số. Chẳng hạn như DHL, FedEx cùng với các thương hiệu hàng đầu của Việt Nam như Viettel Post và Vietnam Post.
Theo Cục Thương mại điện tử và kinh tế số (Bộ Công Thương), thương mại điện tử tăng trưởng 35%/năm; doanh số bán lẻ thương mại điện tử của Việt Nam trong giai đoạn 2014-2020 ước tính tăng 20%/năm và tổng doanh số bán lẻ thương mại điện tử Việt Nam dự kiến đạt 10 tỷ USD vào năm 2020. Những thay đổi trong thương mại điện tử trên thế giới và tại Việt Nam đã thúc đẩy ngành logistics đổi mới phương thức cung cấp dịch vụ theo hướng ngày càng chuyên nghiệp và hiệu quả hơn.
Cơ hội chuyển đổi số ngành Logistics
Những cơ hội trong quá trình chuyển đổi số logistics phải kể đến như:
Cải thiện an toàn
Công nghệ số hóa cung cấp các công cụ giám sát và phân tích thông tin liên quan đến an toàn giao thông. Hệ thống giám sát thông minh giúp phát hiện sự cố và nguy cơ tiềm ẩn, từ đó giảm thiểu tai nạn giao thông, tăng cường an toàn cho cả người lái xe và hành khách.
Bảo vệ môi trường
Chuyển đổi số có thể đóng vai trò quan trọng trong giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường từ ngành giao thông vận tải. Sử dụng phương tiện điện tử, chia sẻ xe, hay tối ưu hóa các tuyến đường có thể giảm lượng khí thải và ô nhiễm không khí. Ngoài ra, quản lý thông minh và tiết kiệm năng lượng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giảm lượng nhiên liệu tiêu thụ và lượng khí thải carbon.
Cung cấp dịch vụ thông minh
Chuyển đổi số cho phép phát triển các dịch vụ vận tải thông minh, như hệ thống đặt vé trực tuyến, ứng dụng di động để tra cứu thông tin về lịch trình và giao thông, các hệ thống định vị GPS giúp theo dõi vị trí và quản lý hàng hóa.
Công nghệ, thương mại điện tử gia tăng
Các công ty có khả năng kỹ thuật số mạnh mẽ sẽ có lợi thế trong việc cung cấp khả năng hiển thị và truy xuất nguồn gốc hàng hóa, cũng như thực hiện kinh doanh trực tuyến. Điều này đòi hỏi các khoản đầu tư vào công nghệ như Internet of Things (IoT), điện toán đám mây, tự động hóa và phân tích dữ liệu.
Các công nghệ tiên tiến như robot, máy bay không người lái và phương tiện tự hành có tiềm năng giảm nguy cơ thiếu hụt lao động trong ngành logistics. Điều này giúp tăng cường hiệu suất và đảm bảo sự liên tục trong quá trình cung cấp dịch vụ logistics.
Kết nối hệ thống vận tải
Chuyển đổi số cho phép kết nối thông tin giữa các phương tiện và hạ tầng vận tải. Giúp tạo ra môi trường hoạt động liền mạch hơn, cho phép giao thông di chuyển một cách thông minh, hiệu quả. Các công nghệ như V2V (Vehicle-to-Vehicle) và V2I (Vehicle-to-Infrastructure) giúp giảm thiểu tắc nghẽn giao thông, cải thiện điều phối lưu thông.
Tăng khả năng hiển thị và theo dõi
Vận chuyển hàng không chuyên dụng có thể được nâng cao thông qua việc sử dụng công nghệ số, ví dụ như hệ thống theo dõi hàng hóa bằng mã vạch, IoT (Internet of Things), trí tuệ nhân tạo để dự đoán và tối ưu hóa lộ trình bay.
Công nghệ như blockchain có thể cung cấp tính minh bạch và đáng tin cậy trong quản lý chuỗi cung ứng, giúp giảm thiểu sự gian lận và tăng cường tính toàn vẹn của thông tin. Công nghệ trí tuệ nhân tạo và học máy có thể được sử dụng để tối ưu hóa quy trình lập lịch vận chuyển, dự báo nhu cầu và tối ưu hóa tuyến đường.
Bên cạnh đó, các nền tảng điện toán đám mây và IoT có thể cung cấp khả năng kết nối thông tin và quản lý dữ liệu trong thời gian thực, từ việc giám sát kho hàng đến quản lý xe vận chuyển.
Kiểm tra chặt chẽ hàng hóa và quy trình kiểm soát xuyên biên giới
Trong quy trình logistics, các bước kiểm tra và kiểm soát hàng hóa rất quan trọng để đảm bảo tính toàn vẹn, an toàn và tuân thủ quy định pháp luật:
- Kiểm tra thông tin và tài liệu;
- Kiểm tra vật lý hàng hóa;
- Quản lý và theo dõi hàng hóa;
- Hợp tác với cơ quan chức năng.
Giải pháp chuyển đổi số ngành Logistics tại Việt Nam
Để quá trình chuyển đổi số logistics đạt hiệu quả cao nhất, cần cân nhắc áp dụng các giải pháp:
Giải pháp từ phía Cơ quan quản lý Nhà nước
Đối với Cơ quan quản lý Nhà nước, giải pháp được đưa ra đó là:
- Triển khai chương trình hành động thúc đẩy ứng dụng công nghệ số:
Tập trung đầu tư vào hạ tầng số, đáp ứng nhu cầu kết nối và xử lý dữ liệu ngày càng lớn trong ngành logistics. Đồng thời, khuyến khích sự hợp tác giữa các tập đoàn công nghệ thông tin nhằm xây dựng, chuyển giao phần mềm logistics cho doanh nghiệp trong nước với chi phí hợp lý.
- Ứng dụng công nghệ tiên tiến trong quản lý và đào tạo:
Khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các mô hình quản trị chuỗi cung ứng hiện đại, đồng thời thúc đẩy việc nghiên cứu, tích hợp các công nghệ mới trong quản lý vận hành và đào tạo nhân lực logistics.
- Ban hành các chính sách hỗ trợ tài chính và đầu tư:
Đề xuất các chính sách ưu đãi về thuế, thuê đất và lãi suất vay để hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào hệ thống kho bãi, phân loại hàng hóa và các giải pháp tự động hóa khác.
- Hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động logistics số:
Tập trung cập nhật, bổ sung các quy định pháp luật liên quan đến dịch vụ logistics, đặc biệt trong bối cảnh vận tải đa phương thức, thương mại điện tử và an toàn dữ liệu ngày càng được quan tâm.
- Tăng cường liên kết và hợp tác đa ngành:
Thúc đẩy sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý, hiệp hội chuyên ngành, tổ chức nghiên cứu và doanh nghiệp để tạo ra một hệ sinh thái chuyển đổi số đồng bộ cho ngành logistics.
Giải pháp từ phía các doanh nghiệp logistics
Đối với các doanh nghiệp, giải pháp được đưa ra đó là:
- Đổi mới tư duy và tầm nhìn chiến lược:
Việc thay đổi tư duy phải bắt đầu từ lãnh đạo cấp cao và lan tỏa xuống toàn bộ nhân viên, hình thành văn hóa số nhất quán trong tổ chức.
- Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực:
Doanh nghiệp cần có kế hoạch cụ thể trong tuyển dụng, đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số. Thông qua hợp tác với các cơ sở đào tạo chuyên ngành logistics để xây dựng chương trình đào tạo phù hợp, hay thậm chí là đặt hàng đào tạo theo nhu cầu thực tế.
- Đảm bảo triển khai đồng bộ và linh hoạt:
Chuyển đổi số cần được thực hiện một cách tổng thể, kết nối các mắt xích trong chuỗi cung ứng như cảng, hãng vận tải, đại lý, công ty giao nhận, kho bãi,…để tăng khả năng chia sẻ dữ liệu và nâng cao hiệu suất toàn chuỗi. Đồng thời, cần ưu tiên lựa chọn các phần mềm quản lý có thể dễ dàng tích hợp và mở rộng nhằm đáp ứng sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp.
- Xây dựng lộ trình rõ ràng và phù hợp:
Chuyển đổi số nên được triển khai theo từng giai đoạn với kế hoạch bài bản và phù hợp với đặc thù hoạt động của doanh nghiệp, từ số hóa dữ liệu, số hóa quy trình, đến tái cấu trúc mô hình kinh doanh trên nền tảng số.
Chuyển đổi số logistics hiện nay gồm thực trạng, cơ hội, giải pháp, các công nghệ ứng dụng vào thực tiễn ngành đã được chỉ ra ở trên. Theo đó, mỗi doanh nghiệp trong ngành logistics cũng tùy từng thời điểm khác nhau và tình hình kinh doanh thực tế mà cần có những định hướng, chiến lược phát triển hoặc chuyển đổi linh hoạt, đúng đắn thì quá trình chuyển đổi số mới phát huy hiệu quả một cách triệt để. Liên hệ ngay 0909 344 247 để nhận được tư vấn về các giải pháp logistics, vận chuyển hàng hóa tối ưu chi phí và hiệu quả về thời gian.
